De vloek die hondenspeelweides heet

Hondenspeelweides, van die veldjes met een hek erom bedoeld voor honden om veilig los te kunnen lopen. Het is een mooie plek om het loslopen te oefenen zonder dat de hond echt weg kan of om met bekende hondenvriendjes af te spreken. Helaas leert de ervaring dat het lang niet altijd zo veilig als wij eigenaren hopen. Want het voordeel van een omheind veldje is meteen ook het nadeel. De honden kunnen niet weg. Vaak staan eigenaren stil, zitten op een bankje of is het veldje dermate klein dat elkaar ontlopen onmogelijk is. Het resultaat is gedwongen contact met vreemde honden.

Dit is geen goed idee vanwege de volgende redenen:

-> Mythe: Alle honden vinden elkaar leuk
-> Honden die vreemd zijn van elkaar gaan eerder over elkaars grenzen.
-> Spelstijlen komen niet overeen
-> Er ontstaan negatieve leerervaringen
-> Eigenaren missen, negeren of herkennen signalen niet

Mythe: Alle honden vinden elkaar leuk

Er bestaat een algemeen beeld dat honden mega vriendelijk zijn en met alle honden willen spelen. Dit is de meest vooraanstaande redenen waarom mensen hun hond los laten op een speelweide of aan de riem met elkaar kennis laten maken. “Ga maar even kennis maken”. Door dit beeld brengen we onze hond in situaties waar hij niet in wil zijn en zijn we soms blind voor de signalen die onze hond laat zien. Hoe vaak er dan wel niet wordt gezegd: “Toe maar, ga maar spelen” terwijl de hond tussen de benen van de eigenaar probeert te schuilen. Of honden die in een rechte streep vol spanning op andere honden af rennen terwijl de eigenaar roept: “Hij doet niks hoor, hij wil alleen maar spelen”. Dit zijn allemaal signalen van honden die het contact met andere honden niet zien zitten. Ook als ze er recht op af lopen.

Uiteraard zijn er ook honden die contact met allerlei honden weldegelijk leuk vinden en zich ook beleefd en sociaal kunnen opstellen. Maar het overgrote deel van de honden is kieskeurig in de contacten die ze willen leggen. Zie het als een grote berg. Het lagere deel aan de linkerkant zijn honden die alle honden leuk vinden, het lagere deel aan de rechterkant zijn de honden die geen enkele hond leuk vinden. Het overgrote deel, die daadwerkelijke berg vindt sommige honden wel leuk, en andere weer niet.

De meeste honden laten het van een hoop factoren afhangen of ze behoefte hebben aan contact of niet. Hierbij spelen onder andere leerervaringen, emoties en de hoeveelheid prikkels een rol. Het kan dus zomaar zijn dat de hond gisteren nog vriendelijk contact maakte daar vandaag geen zin in heeft.

En laat ik even duidelijk zijn; dat is helemaal normaal! We moeten als je het mij vraagt van het beeld af dat honden alleen maar gelukkig zijn als ze met allerlei andere honden kunnen spelen want dat is echt niet zo. Het zijn sociale dieren die evengoed de sociale behoeftes vervult krijgen door contact met mensen en een of twee hondenvriendjes. Je zult merken dat wanneer je dezelfde honden regelmatig opzoekt, ze een relatie opbouwen en de spelstijlen komen overeen dat het spel vele malen meer ontspannen is dan bij contact met een vreemde hond. En wees even eerlijk; wij gaan toch ook niet een potje kaarten met elke voorbijganger op straat?

De onderlinge relatie

Honden die vreemd zijn van elkaar hebben geen relatie opgebouwd, hierdoor zal het contact vooral om henzelf draaien en zijn de emoties van de andere hond minder belangrijk. Het resultaat hiervan is dat er eerder over een grens heen gegaan wordt. Hond A kan keurig signalen laten zien dat hij de interactie niet prettig vindt maar hond B wil toch zijn manier van spelen doorduwen en zal daarbij de signalen van hond A negeren. Het maakt hem tenslotte weinig uit hoe hond A zich voelt.

Het gaat natuurlijk niet altijd zo maar veel van het contact met vreemde honden onderling gaat veelal eenzijdig en zonder ‘goed overleg’. Dit is anders wanneer honden elkaar kennen, denk aan honden die samen in een gezin leven. Hier zie je dat ze veel eerder elkaars grenzen respecteren en ook verzoeningsgedrag laten zien als ze toch over een grens heen gegaan zijn.

Verschillende spelstijlen

Naast dat een relatie tussen twee honden ervoor zorgt dat ze beter naar elkaar signalen luisteren is het ook van belang dat de spelstijlen tussen de honden overeenkomt. Contact tussen een windhondje dat graag hard wil rennen en een labrador dat letterlijk wil worstelen zal voor het windhondje als zeer intimiderend over kunnen komen. Het is een zeer kleine kans dat het contact tussen deze twee honden, zeker als het vreemde zijn van elkaar, tot leuk spel ontwikkelt.

Er zijn verschillende spelstijlen die veelal, maar niet beperkt tot, ras gebonden zijn. In dit artikel op doggo.nl vind je meer informatie over spelstijlen en wat nou eigenlijk leuk spel is.

Ongewenste leerervaringen

Wanneer honden niet weg kunnen uit een situatie kunnen ze leren dat aanval de beste verdediging is. Deze aanval hoeft er niet letterlijk uit te zien als een aanval maar kan ook al in de vorm van het doorduwen van zijn eigen spel zijn. Het compenseren van onzekerheid door het inzetten van overdreven zelfzeker gedrag. Leert jouw hond dit regelmatig in te zetten dan zal hij dit steeds eerder en makkelijker gaan doen, want het heeft succes. Uiteindelijk heeft jouw hond geleerd dat andere honden pesten ervoor zorgt dat ze hem met rust laten. Andersom kan natuurlijk ook, honden die regelmatig gepest worden zullen met steeds meer tegenzin het veld op komen. Vaak herkennen we dit wel als een hond letterlijk in de ankers gaat. Maar deze tegenzin kan er ook uitzien als hyperactief gedrag, zich heel clownesk gedragen. Het enige verschil is dat het lichaam dan alles behalve ontspannen is. Wat bij uitzinnige blijheid dan weer wel het geval is.

Herkennen van lichaamstaal

Niet alleen de honden worden met elkaar geconfronteerd, ook de eigenaren zullen het met elkaar allemaal in goede banen moeten leiden. Een helaas veelgehoorde zin is toch nog “laat ze het zelf maar uitzoeken” of “ze moeten even de rangorde bepalen”. Ook “het is wel goed dat die van mij op zijn plaatst wordt gezet”. Als het mij vraagt allemaal excuses die agressie (in welke vorm dan ook) van een bepaalde hond goed praten. Agressie en leuk spel horen in geen geval bij elkaar.

Laat ik duidelijk zijn, agressie is een heel normaal onderdeel van de lichaamstaal van de hond. Het inzetten van agressie gebeurt al eerder dan de welbekende grom of bijt en het is altijd een signaal dat de betreffende hond zich niet op zijn gemak voelt.

Dus wanneer jouw hond naar een andere hond gromt, uitvalt of zelfs hapt betekent dit dat hij zich op dat moment niet lekker in zijn vel voelt. De spanningen zijn dermate hoog opgelopen dat hij het nodig acht om agressie in te zetten. Hoe “terecht” dat misschien ook mag zijn naar de ontvangende hond. Het is hoe dan ook geen leuke interactie.

Het zelf laten uitzoeken of het laten bepalen van de rangorde zijn beide zinnen die ook niet thuis horen in een speelweide. Ja, honden kunnen zelf hun contact meestal prima regelen, maar dat gebeurt al met hele subtiele signalen. Signalen die soms zo snel zijn dat wij ze niet eens waarnemen. Wanneer honden niet naar die subtiele signalen luisteren (zie punt; onderlinge relatie) en er ontstaat een conflict dan is het aan ons de taak om ze te onderbreken. Want 1; het is niet leuk en er kunnen negatieve leerervaringen ontstaan en 2; als ze het niet netjes uitzoeken onderling dan is er schade, en ik neem aan dat niemand erop zit te wachten om met zijn hond naar de dierenarts te moeten. Je gaat tenslotte naar een hondenspeelweide om jouw hond met andere honden te laten spelen, niet om steeds conflicten op te zoeken.

Je kunt jouw hond helpen door de subtielere signalen te herkennen zodat je een mogelijk conflict al eerder kunt zien aankomen en dus ook al eerder de situatie kunt bijsturen. Dat geldt niet alleen voor op een speelweide maar is als hondeneigenaar überhaupt handig. Het boekje: doggietaal van Lili Chin kan daarbij helpen.

Kortom

Een omheinde speelweide op zichzelf kan niet zoveel kwaad zolang je niet jouw hond aan zijn lot overlaat en de spelpartners zorgvuldig uitzoekt. Is het niet leuk of twijfel je eraan of jouw hond het wel naar zijn zin heeft? Haal hem gerust uit de situatie en probeer het later (of niet) nog eens. Een hond heeft het niet nodig om met andere honden te spelen om gelukkig te zijn, zeker als ze het continu niet naar hun zin hebben op een speelweide doe je jouw hond er geen plezier mee om daar heen te blijven gaan.

Dit artikel is geschreven door Remie Brink van Silver Linings Hondentraining. Overname is niet toegestaan zonder toestemming. Delen van deze link via sociale media wordt op prijs gesteld.