Trekt jouw hond aan de lijn en heb je het idee alles al te hebben geprobeerd? Je kunt van alles doen, zelfs een stuk biefstuk meenemen maar hij blijft onbereikbaar op straat? Wij herkennen dit.
Steeds vaker zagen we op ons veld honden die flink hard konden trekken en hun radeloze baasjes. De gewone oefeningen leken maar deels werken. Ergens in de kern zat iets niet goed. We konden alleen onze vinger er niet op leggen wat dit precies was. De drang om gedrag te doorgronden en deze kennis over te dragen werd alleen maar groter en groter. We hebben ál onze praktische en theoretische kennis gebundeld op zoek naar verbanden. En die hebben we gevonden.
Uit die kennis is het Kaartenhuis Model ontstaan. Een leidraad voor een holistische aanpak die je helpt om het trekken aan de lijn bij de kern aan te pakken. Het is een praktisch toepasbaar model, een visuele verzameling van veel verschillende modellen, theorieën en praktijkervaring over hondenopvoeding en -gedrag.
Het kaartenhuis model
Het Kaartenhuis Model, de naam zegt het al, gaat er van uit dat de oorzaak van gedrag te vergelijken is met een kaartenhuis. In Iedere laag zijn alle kaarten nodig, anders stort het kaartenhuis in elkaar. Zo hangt alles nauw met elkaar samen. Dit geldt ook voor honden die aan de lijn trekken. Vaak speelt er meer dan enkel en alleen het trekken aan de lijn.
Het Kaartenhuis Model werkt twee kanten op. Enerzijds kan het worden gebruikt om probleemgevend gedrag te voorkomen. Het opvoeden van jouw hond wordt volledig geïmplementeerd in jouw dagelijkse leven. Zo voelt het alsof het opvoeden minder extra tijd en moeite kost. Anderzijds kan het worden gebruikt om probleemgevend gedrag te analyseren en bij de kern aan te pakken. Het geeft houvast bij het uitzoeken waar het gedrag mogelijk vandaan kom.
Het kaartenhuis-model bestaat uit drie lagen. De ondergrond, het fundament en de basis. Wij lichten ze in dit artikel even kort toe.
De ondergrond
Heb je wel eens geprobeerd om een kaartenhuis te bouwen op losse kiezels? Grote kans dat dit je niet lukt. In het Kaartenhuis Model staat de ondergrond symbool voor de erfelijke eigenschappen en gedragsstoornissen (zoals ernstige trauma’s of gedrag waar medicatie bij nodig is ter ondersteuning). Hoewel stoornis volgens ons eigenlijk niet helemaal de juiste woordkeuze is, dekt het wel de lading.
Heb je een husky (zoals Remie) die fanatiek aan de lijn trekt? Dan kan het heel goed zijn dat, door het genetische pakketje, jouw hond veel plezier haalt uit het trekken aan de lijn. Dan gaat het aanleren van het wandelen zonder trekken lastig worden, niet onmogelijk, maar wel een grotere uitdaging dan bij een meer mensgericht ras.
Gedrag om buigen of voorkomen heeft weinig zin als de ondergrond dermate ontoereikend is. Wees daarom altijd realistisch: wanneer kun je met iets aan de slag en wanneer is het managen van de situatie een beter idee (bv: een heupgordel bij het wandelen).
De ondergrond verschilt uiteraard per type gedrag. Zou jij een husky willen leren om bezoek netjes te begroeten met vier pootjes op de grond, dan kan dat natuurlijk wel.
Het fundament
Als je een goede ondergrond hebt, zoals een rechte tafel, kun je gaan beginnen met het bouwen van je kaartenhuis. Als eerste moet je natuurlijk een sterk fundament hebben, wil je dat je kaartenhuis goed blijft staan. Dit fundament zorgt er voor dat jouw hond goed in zijn vel zit en hij zo min mogelijk stress ervaart.
Wij zijn er van overtuigd dat er zes factoren zijn die het fundament vormen:
- lichaamsbeweging,
- mentale stimulatie,
- medisch in orde,
- voorspelbaarheid,
- rust en slaap
- en beperkte isolatie.
De basis
Als je fundament stevig staat, dan kun je verder kijken naar de basis. Dit zijn factoren waar je zelf actief een rol in speelt en waar jij als eigenaar de grootste verandering in kan brengen. De vier factoren die horen bij de basis zijn:
- de trainingsvaardigheden van de eigenaar,
- opvoeding,
- relatie en vertrouwen
- en socialisatie.
Het kaartenhuis model in de praktijk
De theorie is natuurlijk één ding, maar hoe pas je het model toe in de praktijk? We geven je wat voorbeelden.
Trekken aan de riem en geen contact met de eigenaar buiten is een veelvoorkomend probleem voor veel hondeneigenaren. We kunnen ons goed voorstellen dat een hond die trekt niet uitnodigt om lekkere wandelingen mee te gaan maken. Wat ons opvalt is dat het trekken aan de riem vaak gepaard gaat met een gebrek aan contact buiten tussen de eigenaar en de hond. Dit kan verschillende oorzaken hebben.
Doormiddel van een goede analyse kan worden gekeken of er iets onderliggend ten grondslag ligt aan het gedrag. Begin daarbij met het onder de loep nemen van het fundament. Je kunt je voorstellen dat als de eigenaar en hond nog zo’n goede basis hebben, een disbalans in het fundament ervoor kan zorgen dat de hond toch probleemgevend gedrag vertoont. Dit heeft alles te maken met onder- of overstimulatie.
Een hond die structureel te weinig lichaamsbeweging krijgt, kan erg onrustig worden. Dit kan zich uiten in overmatig trekken aan de riem of ander probleemgevend gedrag. Hetzelfde geldt voor een gebrek aan mentale stimulatie. Het omgekeerde is ook waar: een hond die te veel lichaamsbeweging en/of mentale stimulatie krijgt kan ook erg onrustig worden. Het is dus van belang om een goede balans te vinden tussen in- en ontspanning.
Zit alles in het fundament goed, ga dan kijken of er iets in de basis niet helemaal in balans is. Mogelijk heeft de hond simpelweg nooit geleerd wat er van hem verwacht wordt tijdens het wandelen en helpt het om dit aan te leren. Maar er komen veel meer vaardigheden kijken bij het ontspannen wandelen. Denk
aan impulscontrole en het bij de eigenaar in de buurt willen zijn, een stukje nabijheid.
Het kan ook zijn dat de hond aan de riem trekt omdat er iets in de relatie tussen de hond en eigenaar niet lekker loopt. Bijvoorbeeld omdat de eigenaar de hond vaak corrigeert. Het heeft voor de hond dan weinig waarde om met de eigenaar bezig te zijn.
Zit echt alles in het fundament en de basis goed, maar slaat de training niet aan en blijft de hond probleemgevend gedrag vertonen? Dan is het belangrijk om te gaan managen. Stel je verwachtingen bij en voorkom zoveel mogelijk dat de hond in de situatie wordt gebracht waarin hij het gedrag vertoont.
Het belang van het doorgronden van gedrag
Zoals je na het lezen van dit artikel wel doorhebt: er kunnen heel veel verschillende factoren meespelen die kunnen leiden tot bepaald gedrag. Onze ervaring is dat het focussen op het gedrag zelf vaak onvoldoende tot het gewenste resultaat leidt. Gedrag heeft namelijk altijd een onderliggende oorzaak. Weet je de oorzaak te doorgronden, dan heb je een veel grotere kans om het probleemgevend gedrag echt op te lossen.
Lees meer over het kaartenhuismodel in ons gratis e-book ‘wat als alleen training onvoldoende werkt’. Je kunt hem hier downloaden.
Luister je liever dan dat je leest? In aflevering 44 hebben Remie en Susanne het in de Hond in de podcast over het afleveren van het trekken aan de lijn. De hond in de podcast is te beluisteren via Spotify.
Dit artikel is geschreven door Remie Brink en Leah McNair van Silver Linings Hondentraining. Overname is niet toegestaan zonder toestemming. Delen van deze link via sociale media wordt op prijs gesteld.